20

Notatki z podróży

18–31 marca 2014 nr 5 (201) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Donbas na własne oczy

W Doniecku nie byłem nigdy, a chciałem zobaczyć miasto właśnie teraz. Po

raz kolejny przekonałem się, że lepiej jest raz zobaczyć niż sto razy przeczy-

tać. Tym bardziej jeśli lekturę stanowią niejasne opracowania analityczne.

pełnie inna od tego, co widziałem

dość porządne, ale w powietrzu

DMYTRO ANTONIUK

w Meżyhiriu. Mają racje ci, którzy

odczuwalny jest ostry smród węgla

tekst i zdjęcia

twierdzą, że Janukowycz całkowi-

i jeszcze czegoś trudnego do spre-

cie wykreślił Jenakijewo ze swego

Impulsem do wyjazdu była wi-

cyzowania. Ziemowit powiedział, że

życia. Tu do dziś jako sprzątaczka

zyta krakowskiego dziennikarza

na Śląsku unosi się podobny odór.

pracuje jego siostra, druga siostra

i pisarza, autora książki „Przyj-

Jakoś w to nie wierzę…

zwariowała i jest w szpitalu.

dzie Mordor i nas zje” Ziemowita

Dom, w którym mieszkał Ja-

Szczerka. Będąc w Kijowie po raz

nukowycz, a raczej ruina po nim,

kolejny, zapalił się do podróży na

położona jest za przejazdem kole-

Obalanie stereotypów

Po drodze do Doniecka zwracają

południowy wschód, aby wyrobić

jowym na przedmieściu Piwniwka,

uwagę wioski w okropnym stanie: z

sobie pogląd na temat tego regionu

na początku starej ulicy Wokzalnej

rozwalonymi płotami i podobnymi do

i nastrojów tam panujących. Trudno

(Dworcowej). Stoi poniżej chodni-

o lepsze towarzystwo. Zabrałem

jeszcze kolegę – bo nie wiadomo

było co nas tam czeka – i ruszyli-

śmy moim autem. Po wydarzeniach

wokół zajęcia gmachów administra-

cji obwodowej w Charkowie i pobi-

ciem przez bandytów miejscowych

aktywistów Euromajdanu, prawdę

mówiąc, obawiałem się trochę tego

miasta. Moje obawy potwierdzili

Unikatowa cerkiew św. Trójcy w Nowomoskiewsku

charkowianie, u których mieszkali-

prowadzi przez Czugujów, Izium

śmy: powiedzieli, że lepiej pozdej-

żadnych problemów z frekwencją.

(unikatowa  barokowa  świątynia

mować błękitno-żółte symbole i nie

Dodatkowo, takie grupy dodatko-

Przemienienia Pańskiego z 1682

rozmawiać w mieście po polsku.

wo są „wspierane” przez lokalny

roku) i Słowiańsk. Mamy tam klasz-

Obawialiśmy się napaści z różnych

element przestępczy. „Sternikiem”,

tor Zaśnięcia NMP, który w okresie

stron. Jednak realia rozwiały nasze

wskazywanym przez wszystkich,

Janukowycza został wzniesiony do

obawy. Charków, jak się wydawało,

jest ten sam człowiek – mer Char-

godności ławry. Eksprezydent, zna-

żył swoim życiem: ludzie spacero-

kowa Gennadij Kernes. W okresie

ny ze swej demonstracyjnej poboż-

wali, napawali się wiosną – wszyst-

rządów Janukowycza Kernes okrył

ności, bywał tu często. Ciekawost-

ko było całkiem zwyczajne. Grupka

się sławą niesamowitego korupcjoni-

ka: tablice, wskazujące odległość

starszych osób, udekorowanych

sty i złodzieja (jako przykład – zakup

do Kijowa w okolicach Słowiańska

wstążkami w barwach św. Jerzego

ławek do metra po 100 tys. hrywien

wskazują liczby 664 – 665. Ziemo-

(czarno-pomarańczowo  wstążka,

za sztukę). Według charkowskich

wit poprosił o zatrzymanie się pod

nawiązująca do najważniejszego

działaczy, Kernes nadal pociąga za

tablicą 666. Okazało się, że takiej

rosyjskiego odznaczenia – red.)

wszystkie sznurki w mieście (milicja

nie ma, kolejna to znacznik 667 ki-

stała pod gigantycznym pomnikiem

i finanse). Ludzie przypuszczają, że

lometra. Nie mam wątpliwości, że

Lenina, który uniknął demontażu.

nowe władze w Kijowie umówiły się

Cerkiew Przemienienia Pańskiego w Iziumie

jest to sprawka mnichów z Ławry

chaty Janukowycza domkami. Po-

Zaśnięcia NMP.

ka w niewielkim jarze. Pozostały

dobnej biedy nigdzie na Ukrainie nie

Za Słowiańskiem nie skręcali-

jedynie ceglane ściany, bez dachu

widziałem. Zadziwia sam Donieck,

śmy na Donieck, a pojechaliśmy pro-

i podłogi. Obok rozwalona prawie

który uważałem za jedno z wymie-

sto do Debalcewa, obok którego po-

chałupka, gdzie przyszły prezy-

rających miast Donbasu. Okazało

łożone jest legendarne Jenakijewo.

dent mieszkał z babcią, gdy maco-

się, że głęboko się myliłem. Wiel-

To właśnie tu urodził się i rozpoczął

cha wypędziła go z dużego domu.

kie centrum błyszczy w porówna-

swą kryminalną działalność Wiktor

Wszystko wokół jest zaśmiecone,

niu z Kijowem czy Lwowem. Jest tu

Janukowycz, kradnąc czapki z głów

pełno brudu, teren zarośnięty

czysto, drogi są równe; miasto ma

przechodniów. W ogóle miasto jest

krzakami, nieciekawa okolica. Zu-

szerokie bulwary i skwery z fontan-

nami, wiele nowoczesnych biurow-

ców – nie gorszych niż w stolicy;

wieczorem wszystko jest oświetlo-

ne. Wcale nie wygląda jak centrum

„depresyjnego” okręgu, który dusi

się od smogu fabrycznego. Miasto

trochę przypomina Dubaj. Wprost

Ruiny domu Janukowycza

oszałamia.

Uczestnicy „Antymajdanu” na-

z Kernesem: nie ruszą go do 25

Podobnie jak w Charkowie,

woływali do „federalizacji”. Pod tym

maja (data wyborów prezydenckich

czekaliśmy na tłumy agresywnych

pojęciem rozumieli decentralizację

– red.) w zamian za spokój w Char-

„goblinów” z kijami bejsbolowymi –

kowie. Niedawne wezwanie Kerne-

– ukraińskie obwody będą mogły

ale nic się nie działo. Ci sami eme-

same wybierać gubernatorów, a lwia

sa w roli świadka, do SBU w Kijowie

ryci pod pomnikiem Lenina (choć

część podatków zostanie na miejscu

wskazuje, że jest inaczej.

tu nikt nie zamierzał go usuwać),

i nie będzie przekazywana do Kijo-

W stolicy Ukrainy Słobodzkiej

podobnie jak ich charkowscy kole-

wa. Moim zdaniem są to słuszne

zwolennicy przyłączenia do Rosji

dzy chętnie się wypowiadali i wy-

stanowią absolutną mniejszość. Po-

wymagania. Wprawdzie zabrzmiały

głaszali podobne opinie. Donieccy

dobnie zresztą jak zwolennicy Euro-

też nawoływania do „referendum”,

europejczycy (było ich nawet wię-

majdanu. Miasto czeka na przyszłe

ale o Charkowie wyraźnie mówiono,

cej niż w Charkowie) mówili, że

wydarzenia.

że jest to miasto ukraińskie. Tzw.

mimo napisów na murach „Pomóż

„rosyjskich turystów” nie zauwa-

Putinie!” i „Sława berkutowi”, które

żyliśmy nigdzie, choć bacznie ich

widzieliśmy, połączenie z Rosją

Antymeżyhiria

Z Charkowa do Doniecka prowa-

wypatrywaliśmy. Miejscowi dzienni-

popiera nie więcej niż 15 % miesz-

dzą dwie drogi. Pierwsza – krótsza,

karze opowiadali jednak, że organi-

kańców. „Ukraińskość” miasta i re-

Kwiaty dla berkutu i dyskusje pod pomnikiem Lenina w

zatorzy prorosyjskich akcji nie mają

ale o znacznie gorszej nawierzchni,

gionu popiera większość – na nie-

Charkowie