24

Kurier kulturalny

17–30 lipca 2012 nr 13 (161) * Kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Biały taniec z Melpomeną Opery Lwowskiej

Przy akompaniamencie zza okien szumu strefy kibiców Euro 2012 w Sali Lustrzanej Opery Lwowskiej odbyła

się prezentacja… tomu I książki-spektaklu w czterech aktach z prologiem, jednak bez epilogu: „Biały taniec

z Melpomeną” Mykoły Toropowskiego. Żaden z pilotów grup turystycznych, którzy codziennie oprowadzają

gości z Polski czy innych krajów, nie wiedzą o tych wszystkich szczegółach życia teatralnego jakie autor

pozbierał i przedstawił czytelnikom.

KONSTANTY CZAWAGA

tekst i zdjęcia

Autor jest znanym lwowskim

publicystą a również wielkim i miło-

śnikiem największego teatru miasta

Lwowa. – Z ponad 50-letnim stażem

– jak zaznaczył sam Mykoła Toro-

powski. – Właściwie nie ma w tym nic

Okładka książki Mykoły To-

dziwnego, ponieważ moi rodzice byli

ropowskiego „Biały taniec

aktorami, a ja byłem jeszcze dziec-

z Melpomeną”

kiem gdy przychodzili ze mną do te-

ażeby wyżyć w ciężkich warunkach

atru” – wyjaśnił.

ekonomicznych”.

„Okazało się już kilku wydań o

I wtedy przyszedł „kamikadze

Lwowskiej Operze – mówił Tadeusz

operowy” czyli nowy dyrektor Tade-

Eder, dyrektor teatru. – Przeważnie

usz Eder, prawnik z wykształcenia

są to różne albumy fotograficzne,

i znany menedżer od kultury, który

mniejsze i większe. A z prezen-

uratował teatr od śmierci i w krótkim

towanej tu dzisiaj książki po raz

czasie odrodził jego sławę. Operę

pierwszy można dokładnie poznać

czy balet w wykonaniu trupy lwow-

postacie naszych aktorów. I nie

skiej można teraz zobaczyć na sce-

tylko. Mykoła Toropowski dokonał

nach znanych teatrów Europy, gdzie

tego, czego nikt wcześniej nie pró-

występuje również wielu wycho-

bował zrobić. W ciągu lat zbierał

wanków lwowskiej szkoły operowej.

materiały, przeprowadzał długie

Eugeniusz Fedorczenko (od lewej), Mykoła Toropowski, Tadeusz Eder, Aleksander Zie-

Na przykład pochodząca z Wołynia

wywiady z aktorami, dyrekcją, pra-

liński

Natalia Kowalowa, studiowała też we

cownikami teatru”.

roli Jadwigi, jak również z Olegiem

też Swietłana Mamczur. Później

wać to dzieło przypadło wybitnemu

Wrocławskiej Akademii Muzycznej,

Zdaniem Aleksandra Zielińskie-

Łychaczem, który grał rolę Stefana.

właśnie ona wykonała „Ave Maria”

kompozytorowi lwowskiemu prof.

jest solistką Opery w Dusseldorfie

go, badacza muzyki, docenta Lwow-

Obydwoje nieraz występowali na

w lwowskiej katedrze łacińskiej

Myrosławowi Skorykowi i reżyserowi

i Opery Królewskiej w Brukseli.

skiej Akademii Muzycznej, Mykoła

polskich scenach. Czytamy też,

podczas koncertu ku czci bł. Jana

polskiego teatru we Lwowie Zbignie-

„A przecież na tym świecie teatry

Toropowski przedstawił wewnętrzny

że pod batutą maestro Wołodymy-

Pawła II.

wowi Chrzanowskiemu. Sam Ojciec

nie mogą istnieć bez mecenasów –

świat aktorów. „Jest to hymn o te-

ra Harbaruka z Lwowskiej Opery,

Mykoła Toropowski udzielił wiele

Święty sfinansował pracę nad operą

zauważył dyrektor Tadeusz Eder.

atrze, oda do aktorów” – podkreślił

występowali uczestnicy Festiwalu

miejsca historii współpracy Lwow-

„Mojżesz”. Podobnych przykładów

– Nie jest ważne kto sponsoruje, a

Walery Prowozin, prof. Uniwersytetu

Sztuki Operowej im. Jana Kiepury

skiej Opery z kolegami z Polski. Pod-

dotąd nie było.

kogo finansuje. Nie ważne to, co jest

Slawistycznego w Kijowie.

i wielokulturowego Festiwalu „Gali-

kreśla, że jest ona dominantą teatru.

Wcześniej, w 1996 roku, pod-

na stole, ważne jest kto przy stole

Wspomniana prezentacja książ-

cja” w Polsce. Autor cytuje recenzje

Podczas obchodów Roku Polski na

czas uroczystych obchodów w Rzy-

zasiada”.

ki Mykoły Toropowskiego to przyja-

„Gazety Wyborczej” z występów

Ukrainie została przygotowana ope-

mie 400-lecia Unii Brzeskiej chór ze

Niedawno w pomieszczeniu te-

cielskie, rodzinne spotkanie aktorów,

lwowskich artystów w Bydgoszczy

ra Stanisława Moniuszki „Straszny

Lwowa śpiewał w bazylice św. Piotra

atru została odsłonięta i poświęcona

ich bliskich i miłośników. Rozmowę

gdzie przyjechali z operą Myrosła-

prowadził Eugeniusz Fedorczenko,

wa Skoryka „Mojżesz” w reżyserii

aktor Ukraińskiego Teatru Drama-

Zbigniewa Chrzanowskiego i sce-

tycznego im. Marii Zańkowieckiej.

nografii Tadeusza Ryndzaka. Wy-

O „złotych czasach” Opery

soką ocenę Międzynarodowego

Lwowskiej z pewną nostalgią wspo-

Konkursu wokalistów operowych im.

minali wybitny dyrygent, profesor

Solomei Kruszelnickiej w Operze

Lwowskiej Akademii Muzycznej Jurij

Lwowskiej dała Maria Fołtyn, polska

Łuciw i śpiewaczka Tamara Didyk.

śpiewaczka i reżyser operowy, zało-

O tym, że miasto bez opery jest

życielka i prezes Towarzystwa Miło-

pozbawione kultury wiedzieli nasi

śników Muzyki Moniuszki. Ważnym

przodkowie. Dlatego teatr został

wydarzeniem w historii solistów,

zapoczątkowany jeszcze w klasz-

chóru i orkiestry teatru stało się wy-

torze franciszkanów – zaznaczył.

konanie, z ich udziałem we Lwowie,

– Niestety, na Ukrainie nie ma

„Te Deum” Krzysztofa Pendereckie-

ustawy państwowej o teatrze i jego

go pod batutą autora – wspomniał

sponsorowaniu – narzekali aktorzy.

Mykoła Toropowski.

Ostatnio sytuacja jest coraz gor-

Wiceprzewodniczący Rady Nad-

sza, dotyczy to finansowania całej

zorczej Opery Lwowskiej i radny

kultury. „Teatr to jest prawdziwa

lwowskiej Rady Obwodowej Walery

sztuka – stwierdzał Igor Chramów,

Kałyniuk zwrócił uwagę na sponso-

solista baletu i przewodniczący tru-

rów teatru. Jeden z nich Igor Hrycak,

py baletowej. Nie ma kultury – nie

dyrektor „Ukrgazprombanku” szcze-

będzie państwa” – podsumował.

rze powiedział, że bardzo kocha ten

Ale nie tak dawno było jesz-

teatr jeszcze z lat studenckich, dlate-

cze gorzej – zauważono na sali.

Podczas prezentacji książki

go wspomaga Operę Lwowską.

To teraz Opera Lwowska jest na

O magii sceny mówił solista

poziomie. A na początku lat 90 ze-

w czasie liturgii pod przewodnictwem

dwór”. Wszystko zaczynało się od

przez arcybiskupa lwowskiego Mie-

opery Aleksander Hromysz, który za-

szłego wieku zespół Opery Lwow-

Ojca Świętego Jana Pawła II. W Sali

przedstawienia koncepcji tej opery

czysława Mokrzyckiego tablica ku

znaczył też, że na każdym spektaklu

skiej został doprowadzony aż takiej

Klemensa VI odbył się też koncert

przez polskiego dyrygenta Janusza

czci bł. Jana Pawła II, który podczas

można zobaczyć na sali Opery lwow-

rozpaczy, że skierował list do ONZ.

muzyki sakralnej. Wtedy papież za-

Przybylskiego. W tym ukraińsko-

pobytu we Lwowie w czerwcu 2001

skiej obcokrajowców, najwięcej gości

„Twórcy, w których niebo włożyło

pytał: „A jak tam ma się Opera Lwow-

polskim projekcie brali udział też

roku odwiedził też gmach Opery

z Polski. A to też dzięki naszemu

talent, powinni odczuwać, że są

ska?” Dlatego jej dyrektorowi przy-

reżyser Robert Skolimowski i pro-

Lwowskiej. W trakcie przygotowa-

„Kurierowi”, na łamach którego za-

ludźmi” – odnotował Mykoła Toro-

szedł taki śmiały pomysł by zwrócić

jektantka strojów Małgorzata Sło-

nia do tej wizyty Ojca Świętego na

wsze można się dowiedzieć, jaki jest

powski. – Niestety jeszcze niedaw-

się o pomoc finansową do papieża.

niowska. Wiele ciekawego można

Ukrainie w ukraińskim środowisku

repertuar teatru na kolejny miesiąc.

no było tak, że wybitni soliści opery

Wśród ukraińskich solistów,

dowiedzieć się z wywiadów z solist-

artystycznym narodził się pomysł

byli zmuszeni śpiewać po weselach

którzy śpiewali w Watykanie była

ką Janą Wojtiuk, wykonawczynią

napisania opery „Mojżesz”. Zrealizo-

kg