20

Ocalić od zapomnienia

17–30 lipca 2012 nr 13 (161) * Kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

ChROńMY ZAMKi

SABINA RóżYCKA

w rejonie buczackim

tekst i zdjęcia

Organizatorami konferencji byli:

władze Buczacza, rezerwat „Zamki

Ziemi Tarnopolskiej”, tarnopolskie

Centrum Informacji Turystycznej

W słynnym niegdyś mieście Buczaczu na Ziemi Tarnopolskiej odbyła się konferencja

i buczackie Muzeum Krajoznaw-

cze. „Celem naszej konferencji jest

naukowa, poświęcona tematowi ratowania i odrodzenie lokalnych zamków. Zabytków

zwrócenie uwagi na stan zamków

na naszych terenach, – mówi Olga

historycznych i arcydzieł sztuki fortyfikacyjnej w rejonie nie brakuje. Partnerem me-

Strońska, zastępca przewodniczą-

cego administracji rejonu. – nasze

dialnym konferencji był Kurier Galicyjski.

tereny mogą poszczycić się za-

bytkami architektury. Jest ich 14.

Wszystkie są wniesione do naro-

wają się bale maturalne, czy sesje

dowego rejestru spuścizny kultu-

zdjęciowe młodych par. Mury zamku

ralnej. Mamy tu zamki obronne w

są dewastowane do dziś – bo jest

Buczaczu, Złotym Potoku, Podza-

w dobrym tonie mieć na swym po-

meczku i Jazłowcu. Obok tego jest

dwórku okruchy historii.

jeszcze 17. zabytków regionalnych,

Obecnie te ruiny leżą w gestii

62. zabytki archeologiczne i 33. te-

wojewódzkiego Wydziału Architek-

reny i obiekty zabytkowe. 10. z nich

tury w Tarnopolu, nawet nie ma ich

mają znaczenie krajowe i wchodzą

w rejestrze „Zamków Ziemi Tarno-

do parku krajobrazowego „Kanion

polskiej”. Współorganizatorka kon-

Dniestru”. W samym Buczaczu

ferencji Łarysa Rymar zaznaczyła

mamy zabytkowy ratusz, kościół

że podobna, złożona sytuacja doty-

Wniebowzięcia NMP, cerkwie św.

czy wielu zabytków na terenie wo-

Mikołaja i Matki Boskiej Nieusta-

jewództwa. Zaapelowała o wprowa-

jącej Pomocy, historyczno-filozo-

dzenie europejskich doświadczeń w

ficzne kolegium im. św. Josafata

dziedzinie ochrony zabytków historii

przy klasztorze oo. Bazylianów,

– przekazanie obiektów w dzierża-

studnia Jana III Sobieskiego, w

wę. Właściciele dbają o te obiekty,

której, według legendy napoił konia

porządkują je. Daje to możliwość

i 600-letnia lipa, pod którą podpisa-

sprowadzać do budżetu państwa

no pokój buczacki. Jeżeli mówić o

miliardy euro rocznie. Nad prywaty-

zabytkach przyrody, to mamy skały

zacją zamków zastanawiają się dziś

trewertynowe w miejscowościach

i w województwie tarnopolskim. Bo

Pukomysz, Perewłoka, Skomoro-

przecież poza granicami Ukrainy

chy, Grochowa i Stinka, kaskadę

mieszka wielu potomków znanych

Wnętrze kościóła Wniebowzięcia NMP zdobione przez Jana Pinzla

rusyłowskich wodospadów, a we

rodów szlacheckich, którzy z chęcią

wsi Żyznomir – wczesnochrześci-

inwestowaliby w infrastrukturę tury-

jańską świątynię”.

poradzić sobie sami, choć od czasu

mu i w Podzameczku. „Zamek w

styczną. Tylko zwróćcie im majątki

Buczacza nie dbają o tą spuściznę

Uwagę skoncentrowano jednak

gdy zamek został objęty opieką re-

Buczaczu wspominany jest już w

pradziadów. Niestety ukraińskie pra-

historyczną, a lokalni mieszkańcy

na zamkach. Według słów Woło-

zerwatu, zrobiono już niemało. Mię-

1379 roku, gdy należał do książąt

wo temu nie sprzyja, a sami miesz-

urządzili sobie na zamku śmietnik.

dymyra Czajki, kierownika centrum

dzy innymi nawet to, że wywieziono

Buczackich, ale wiadomo że po-

kańcy nie śpieszą by robić porządek

Co roku teren jest oczyszczany,

badawczego  rezerwatu  „Zamki

30 ton śmieci, ma wielkie znaczenie.

wstał na wcześniejszych ruinach,

we własnym domu.

ale po kolejnej zimie – znów jest to

Ziemi Tarnopolskiej”, na terenie re-

Zwracają się do nas ludzie z Polski,

– mówi dyrektor tarnopolskiego

(cdn.)

samo. A jest to miejsce, gdzie odby-

jonu znajdują się trzy zabytki sztuki

którzy chcieliby finansować prace

Centrum Informacji Turystycznej

obronnej (z 11. w województwie).

przy rekonstrukcji zamku. W miej-

Łarysa Rymar. – Z poczatkiem XVII

Na terenie twierdzy w Jazłowcu przy

scowości Podzameczek też są ruiny

wieku forteca buczacka była jedną

utrzymaniu obiektu zatrudnione są

zamku, ale tam nie ma nikogo, kto

z ważniejszych na tych terenach.

trzy osoby. Jest tam kiosk z prze-

by się nimi opiekował. Tam teren po-

Wtedy już była w posiadaniu Po-

wodnikami i literaturą o treści reli-

rządkowany jest przez ludzi zareje-

tockich, którym przypadła przez

gijnej, uporządkowano teren, usta-

strowanych w wydziale zatrudnienia.

ślub kasztelana kamienieckiego

wiono kosze na śmiecie. Jednak ten

Zagrodzono wjazd na teren zamku,

Andrzeja Potockiego z Katarzyną

obiekt nie jest finansowany w odpo-

a miejscowi pasterze sami pilnują

primo voto Golską. Natomiast żona

Stefana Potockiego, Maria Mogi-

lanka, odbudowała zamek i umoc-

niła go. Na wewnętrznej stronie

murów zachowały się podmurówki

pod machiny obronne, na górnych

piętrach odtworzono galerie obron-

ne. W czasach swojego rozkwitu,

zamek, obok fortec w Sidorowie,

Budzanowie,  Bereżanach,  czy

Trembowli, był jednym z głównych

bastionów Rzeczypospolitej. Cho-

dzą legendy o nieprzystępności

zamku. Wytrzymał wiele oblężeń

Kozaków, Turków i Tatarów. W

1672 roku oblegali go Turcy po wo-

dzą Machometa IV. Zamku broniła,

pod nieobecność małżonka, Teresa

Wizja lokalna walorów okolic. Opowiada Wołodymyr

Potocka. Gdy Turcy dowiedzieli się

Czajka

kto dowodzi obroną – odstąpili od

wiednim wymiarze. Ważną rolę pełni

oblężenia. W XVIII wieku zamek

ruin przed wandalami. Trzeba tam

tam obecność sióstr Niepokalanek.

zaczął podupadać, a za panowania

zakonserwować ruiny, wzmocnić

Działają tam na tyle sprawnie, że są

Austrii – zaczęto go rozbierać na

portale. Trzeba to zachować. Jeżeli

stawiane za przykład.

budulec”.

nie stać nas na odnowienie zamku,

„W Złotym Potoku jest dość

Dziś ruiny tego zamku są bar-

to przynajmniej zachowajmy go w

dobrze zachowany zamek, – mówi

dzo zaniedbane, choć z góry zam-

stanie dzisiejszym.

przewodnicząca rady wiejskiej Ma-

kowej roztacza się wspaniały widok

Najwięcej miejsca na konferen-

Zabytkowy ratusz Buczaczu z XVIII wieku

ria Mospan. – Nie możemy jednak

na całą okolicę. Niestety władze

cji poświęcono zamkom buczackie-