19

www.kuriergalicyjski.com * Kurier galicyjski * 17–30 lipca 2012 nr 13 (161)

nich wiele było takich, które odda-

ny Zakład Wychowawczy dla Dzieci

mordować tylko Rosjan!”. Rzeczywi-

Natomiast dzieci zdrowe przyjmowa-

Japonia stała się

wali Komitetowi rodzice nie będący

Syberyjskich.

ście zdarzały się wypadki, kiedy na

ły ośrodki należące do Japońskiego

drugą ojczyzną

w stanie ich wyżywić. Zabiegano tą

Trzecia i ostatnia partia Dzieci

osobiste polecenie Dzierżyńskiego

Czerwonego Krzyża, skąd kierowane

dla polskich dzieci

16 września 1919 roku z inicja-

drogą o ratunek dla nich jak i o to,

Syberyjskich nie przechodziła przez

Polaków z Łubianki zwalniano… (Za

były do Fukudenkai – buddyjskiego

tywy Anny Bielkiewicz, córki sybe-

aby chociaż one mogły powrócić

Japonię. Do Polski przedostała się w

profesorem Pawłem Wieczorkiewi-

towarzystwa charytatywnego. Tam

ryjskiego zesłańca, powstał Polski

do kraju. Dzieci przewieziono do

roku 1923, koleją, przez terytorium

czem).

miały nie tylko opiekę, ale organizo-

Komitet Ratunkowy Dzieci Dalekiego

Władywostoku, a stamtąd do japoń-

Związku Radzieckiego. Odbyło się

wano im naukę, wycieczki, stały kon-

Wschodu. Pomagał jej Józef Ja-

skiego Osaka. Te dzieci były w dużo

to przy wydatnej pomocy… Feliksa

takt z japońskimi rówieśnikami. Na-

Polsko-japońska przyjaźń

Dzieci Syberyjskie wzrasta-

kóbkiewicz – lekarz i wychowawca

gorszej kondycji niż poprzednie.

Dzierżyńskiego!! Taki to już był ten

prawdę bardzo starannie dbano o ich

ły i krzepły w prowadzonym przez

młodzieży. Komitet zorganizował we

Zagłodzone, półnagie i bose. Wi-

„żelazny Feliks”. Polski szlachcic

powrót do normalnego życia. Było to

doktora Jakóbkiewicza Zakładzie

Władywostoku ochronkę, do której

doku nędzy tych dzieci nie dało się

herbu Sulima!

konieczne po przejściach, jakie były

Wychowawczym w Wejherowie, a

zaczęto sprowadzać bezdomne pol-

znieść. Japońska prasa nagłośniła

…Podobno podczas negocja-

udziałem tych nieszczęsnych dzieci.

obok krzepło i rosło w siłę równie

skie sieroty zbierane po prostu z ulic,

to jako międzynarodowy skandal.

cji traktatu ryskiego, w kuluarach

Sierociniec Fukudenkai stał się oka-

Dzierżyński podszedł do znajomego

młode państwo polskie. W marcu

z dworców, placów etapowych, z przy-

Cesarzowa z własnych funduszów

zją do zapoznania społeczeństwa

1925 roku odznaczono 51 oficerów

tułków rosyjskich i chińskich. Wkrótce

japońskiego z problemami, z jakimi

japońskich Krzyżami Orderu Virtuti

Komitetowi skończyły się pieniądze i

borykała się Polska. Był to czas ofen-

Militari, które wręczył im attaché

dobrze rozwijająca się akcja zdawała

sywy bolszewickiej na Warszawę

wojskowy ambasady polskiej w To-

się dobiegać końca. Wtedy zwrócono

i ważyły się losy niepodległej Polski.

kio Wacław Jędrzejewicz. Młodzi

się do Japończyków i Polonii Amery-

Dla Japończyków był to powód do

Sybiracy utworzyli Związek Młodzie-

kańskiej. Pani Bielkiewicz udała się do

odwiedzin polskich dzieci, przeka-

ży z Dalekiego Wschodu, mający

Japonii, gdzie rozmawiała o proble-

zania im podarunków, okazania im

mach polskich dzieci w Ministerstwie

przypominać Polakom o humanitar-

sympatii. Odwiedzały polski ośrodek

nej pomocy Japończyków dla pol-

Armii Lądowej i Ministerstwie Spraw

organizacje kobiece, studenci, kapła-

skich dzieci oraz budować pomosty

Zagranicznych. Dwaj z najwyższych

ni buddyjscy. Wreszcie 6 kwietnia

pomiędzy Polską i Japonią, która

urzędników owych ministerstw, pano-

1921 roku szpital Czerwonego Krzy-

dla nich stanowiła prawdziwą drugą

wie Ishibashi i Mushakoji zajęli się tą

ża, gdzie przebywały chore polskie

ojczyznę. Powstało też Koło Przyja-

sprawą szybko i bardzo serdecznie.

dzieci odwiedziła Jej Cesarska Mość

ciół Japonii prowadzące zajęcia dla

Załatwiono przede wszystkim pol-

cesarzowa Sadako Kujo. Było to wy-

chcących zapoznać się z zagad-

skim dzieciom oficjalną możliwość

darzenie głośne na całą Japonię.

nieniami kulturalnymi czy gospo-

przybycia do Japonii. Prezes Japoń-

Zmasakrowana wojnami Pol-

skiego Czerwonego Krzyża miał za-

darczymi Japonii. Urządzano kursy

ska nie była w stanie zapewnić tym

jąć się organizacją ewakuacji dzieci

języka japońskiego. Patronował tej

dzieciom transportu do kraju. Od

z Władywostoku i dalszą nad nimi

działalności ówczesny ambasador

września 1920 roku aż do lipca 1921

Japonii pan Shuichi Sakoh. Organi-

opieką już w Japonii. Pierwsze statki

raz po raz odpływały na japońskich

zował on wspólne spotkania z okazji

z Władywostoku zaczęły przewozić

statkach transporty zdrowych już

Polskie dzieci z Osaka wchodzą na parowiec Atsutra Maru

świąt polskich i japońskich, a także

polskie dzieci do Japonii w lipcu roku

i odżywionych dzieci z Jokohamy do

przekazała pieniądze na ich utrzy-

socjalisty, zaufanego Piłsudskie-

tradycyjne bale, jak na przykład Noc

1920. W pięciu transportach morskich

Seattle w Stanach Zjednoczonych.

manie. Do ośrodka gdzie przeby-

go, ministra spraw zagranicznych

Kwitnącej Wiśni, czy Noc Chryzan-

przewieziono około 400 dzieci. Statki

Tam opiekę nad dziećmi przejmo-

wały polskie dzieci przychodziły dla

Leona Wasilewskiego, i spytał, co

dochodziły do portu Tsuruga, a stam-

tem. Wszystkie te miłe i przepiękne

wała Polonia Amerykańska. Dzieci

nich dary z całej Japonii. Wszystkie

o nim mówią w Warszawie. Na co

tąd dzieci jechały koleją do Tokio.

wydarzenia przerwała wojna. A po

przewożono pociągami do Nowego

dzieci musiały mieć nowe ubranie, a

Wasilewski odpowiedział: „No cóż,

W Tokio chore dzieci oddzielano od

wojnie? – A po wojnie Polska już nie

Jorku, skąd statkiem przez Atlantyk

wobec tego ubrano je po japońsku,

Felek, mówią, że jesteś krwawym

była polska, tylko radziecka. Orga-

zdrowych. Chore trafiały do szpitali.

do portu w Gdańsku. Minister zdro-

bo niby jak miano je ubrać? Dziew-

zbrodniarzem”. I Dzierżyński miał

nizacji polsko-japońskich nie reak-

Zdrowie tych dzieci było niejednokrot-

wia RP dziękował serdecznie Ja-

czynki dostały niebieskie kimona w

się obruszyć: „Słuchaj, ale ja każę

nie w fatalnym stanie. Zagłodzone,

tywowano, bo nie pozwalała na to

pończykom za opiekę nad dziećmi,

białe wzory i różowe pasy, a chłop-

radziecka racja stanu. O „japońskich

zarobaczone, pokryte niegojącymi

ale to wcale nie był koniec japońskiej

Młodzi Sybiracy

cy białe w czarne wzory. Podobno

dzieciach” nie wolno było nawet

się ranami, często chore na choroby

pomocy! W roku 1922 Polski Komitet

dzieciaki prezentowały się w tych

wspomnieć, bo to jakoby szkodziło

zakaźne. Znany był przykład japoń-

Ratunkowy zebrał na terenie Zabaj-

utworzyli Związek

japońskich kimonach, nadzwyczaj

skiej pielęgniarki, która zmarła na

stosunkom polsko-radzieckim.

kala i Kraju Chabarowskiego 390

Młodzieży z Dale-

korzystnie! Zaraz też rozpoczęły się

tyfus, którym zaraziła się od dzieci.

Wszystko zmieniło się po upad-

polskich dzieci. Tym razem wśród

badania lekarskie i segregacja dzie-

ku komuny i w październiku 1995 z

kiego Wschodu,

ci na chore i zdrowe. Dzieci nigdzie

inicjatywy ówczesnego ambasadora

W Tokio chore dzieci oddzielano od

mający przypomi-

nie odsyłano. Przebywały w mieście

Japonii w Polsce pana Nagao Ohy-

zdrowych. Chore trafiały do szpitali.

nać Polakom

Osaka, a dziećmi opiekował się pan

do, znów doszło do spotkania Dzie-

Kimura, szef miejscowego oddziału

ci Syberyjskich w Ambasadzie ja-

Znany był przykład japońskiej pielę-

o humanitarnej

Japońskiego Czerwonego Krzyża.

pońskiej. Odnowiono stary zwyczaj

gniarki, która zmarła na tyfus, którym

pomocy Japoń-

Po wyleczeniu chorych i ogólnym

wizyt u ambasadora i powtarzano te

podniesieniu kondycji wszystkich

wizyty jeszcze kilkakrotnie. W maju

zaraziła się od dzieci. Natomiast dzieci

czyków dla pol-

dzieci, uformowano z nich dwie gru-

2001 pan ambasador Hideaki Uedo

zdrowe przyjmowały ośrodki należące

skich dzieci oraz

py. Pierwszą zaokrętowano na sta-

wraz z małżonką, zaprosili „dzieci”

do Japońskiego Czerwonego Krzyża,

budować pomosty

tek Katori Maru, który ruszył w rejs

do nowo wybudowanej rezydencji

25 sierpnia 1922 roku, drugą zaś

na jej uroczyste otwarcie. Wtedy

skąd kierowane były do Fukudenkai

pomiędzy Polską

na statek Atsutra Maru, który wy-

stało się coś, co stać się kiedyś mu-

– buddyjskiego towarzystwa charyta-

i Japonią, która

płynął 6 września tegoż roku. Oba

siało. Na to spotkanie przybyło tylko

te japońskie statki przewiozły dzie-

czworo „dzieci”. Reszta nie mogła

tywnego. Tam miały nie tylko opiekę,

dla nich stanowiła

ci przez pół świata do Londynu, a

przyjechać ze względu na stan zdro-

ale organizowano im naukę, wycieczki,

prawdziwą drugą

stamtąd, już innymi statkami, dzieci

wia, lub dlatego, że już nie żyła. W

stały kontakt z japońskimi rówieśnika-

ojczyznę. Powsta-

udały się do Gdańska. Podróż była

roku 2002 na uroczyste zaproszenie

długa. Do Gdańska dzieci dotarły w

z okazji wizyty w Polsce japońskiej

mi. Naprawdę bardzo starannie dbano

ło też Koło Przyja-

listopadzie 1922 roku! W niedalekim

Pary Cesarskiej przybyła już tylko

o ich powrót do normalnego życia.

ciół Japonii.

Wejherowie czekał na nich specjal-

trójka „dzieci”.

Poszukuję informacji

Podziękowanie

Dziękujemy Towarzystwu

o Annie Fischerównie

Kultury Polskiej w Drohobyczu

Uprzejmie proszę o pomoc w od-

Serdecznie dziękujemy za umożliwienie nam pobytu na pięknej Ziemi

nalezieniu i nawiązaniu jakiegokolwiek

Drohobyckiej. Spotkaliśmy się z niezmierną życzliwością i serdecznością

kontaktu z panią Anną Fischerówną,

W dniach 1–6 czerwca br. odbyliśmy sentymentalną podróż na Kresy w

ze strony zarządu Stowarzyszenia, jak i Polaków mieszkających w Droho-

która zgodnie z posiadanymi przeze

rodzinne strony ojców i dziadków w okolice Lwowa, Drohobycza i Krzemień-

byczu. Niesamowite wrażenie wywarł na nas pan Stanisław – kościelny z

mnie informacjami przebywała na tere-

ca. Wszędzie spotkaliśmy się z serdecznością i radością Polaków zamiesz-

nach Lwowskich w latach dwudziestych

parafii św. Bartłomieja Apostoła w Drohobyczu, który zapoznał uczestników

kałych na tamtych terenach. Tą drogą pragniemy podziękować Towarzystwu

– trzydziestych ubiegłego stulecia. Pani

wycieczki z historią Ziemi Drohobyckiej i zamieszkałych tam Polaków. Długo

Kultury Polskiej w Drohobyczu za pokazanie nam pięknego Drohobycza. To

Anna była poetką, tworzyła utwory pa-

nie mogliśmy się rozstać z autorem artykułu o Drohobyczu, przewodnikiem

efekt artykułu, który ukazał się w „Kurierze Galicyjskim” nr 11, pt. „Droho-

triotyczne. Będę wdzięczny za jakiekol-

po mieście – panem Zbigniewem Zawałkiewiczem. Wizyta w Drohobyczu

bycz nieznany”.

wiek informacje.

na długo pozostanie w pamięci wszystkich uczestników wycieczki.Za rok

Z wyrazami szacunku

Jerzy Katryniak

zapewne przyjedziemy po raz kolejny. Dziękujemy.

Paweł Dinter

prezes Stowarzyszenia Regionalne Towarzystwo

Eugeniusz Szewczuk

Kontakt: tel.: 0048 888 251 989,

Kultury Polskiej Ziemi Drohobyckiej

prezes Towarzystwa Miłośników Prus Lwowskich

adres: ul. Partyzantów 28/4,

w Drohobyczu

w Brzegu

76-200 Słupsk