14

Przegląd wydarzeń

17–30 lipca 2012 nr 13 (161) * Kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

iNAUgURACJA NOWEgO SEZONU

PRAC KONSERWATORSKiCh

(dokończenie z nr 9)

Departament Dziedzictwa Kulturowego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (MKiDN) w porozumieniu

z Zarządem Ochrony Środowiska Historycznego Lwowskiej Rady Miejskiej zorganizował cykl komisji konserwatorskich

inaugurujących sezon prac w 2012 roku w obiektach wspólnego dziedzictwa kulturowego.

łuku zachodnim. W trakcie czterech

Prace w katedrze łacińskiej zre-

sezonów konserwatorskich cała poli-

ferował konserwator Jan Wiłkojć z

chromia ścienna w tej części katedry

Krakowa. Podczas posiedzenia ko-

została odnowiona i częściowo zre-

misji obecny był proboszcz katedry

konstruowana. Obecnie odnowione

ksiądz Jan Nikiel. W 2012 roku roz-

freski wyglądają znacznie lepiej niż

pocznie się już czwarty etap prac w

zachowane po stronie północnej

kaplicy Najświętszego Sakramen-

i w prezbiterium. Czy zatem należy

tu. Przed konserwatorami jeszcze

zmienić koncepcję i poddać rzetel-

wiele odpowiedzialnych prac. Ko-

nej konserwacji wszystkie malowi-

nieczne są: remont i uszczelnie-

JURIJ SMIRNOW

dła, czy też ograniczyć się tylko do

nie latarni kaplicy, zakończenie

tekst i zdjęcia

oczyszczenia lepiej zachowanych?

konserwacji polichromii sklepienia,

W nr 9 Kuriera Galicyjskiego pi-

Wszystko przemawia za tym by pro-

scalenie odnowionych malowideł z

saliśmy o tegorocznych pracach kon-

wadzić konserwację dalej. Pytanie

całością dekoracji kaplicy, rewalo-

serwatorskich wybranych nagrobków

nie jest tak oczywiste, bo prace prze-

ryzacja czterech zabytkowych wi-

na Cmentarzu Łyczakowskim, jakie

dłużą się o 4-5 lat i będą kosztować

traży, odnowienie XVIII-wiecznych

będą realizować polscy i ukraińscy

pokaźną sumę.

stiukowych sztukaterii. Komisja w

specjaliści. Wspólna komisja oceniła

Znacznie więcej problemów jest

całości zaakceptowała plany kon-

również prace planowane w tym roku

z ustawieniem przy ścianie bocznej

serwatorów na 2012 rok. Profesor

w katedrze ormiańskiej i w katedrze

kamienicy sąsiadującej z katedrą

Janusz Smaza z Akademii Sztuk

łacińskiej.

drewnianego ołtarza „Ukrzyżowanie”

Pięknych w Warszawie poinformo-

Jerzy Petrus (od lewej) i Michał Michalski

W prastarej świątyni ormiańskiej

(„Golgota”). Kierownik polsko-ukra-

wał obecnych, że jego dyplomantka

na komisję czekali kierownik prac

ińskiego zespołu Andrzej Kazberuk

Marta Szymkowiak przeprowadzi

konserwatorskich malowideł ścien-

konserwację nagrobka kupca lwow-

głowy. Centralna figura Chrystusa na

nych Paweł Baranowski z Warszawy

skiego Stanisława Hanela. „Będzie

krzyżu już jest całkowicie odnowiona.

i szef zespołu konserwatorskiego

to jej praca magisterska – podkre-

Najważniejszy problem polega na

drewnianej kaplicy „Ukrzyżowanie”

ślił Smaza. – Musi wykonać prace

tym, że narożnik ściany kamieni-

Andrzej Kazberuk. Jak zawsze obec-

w ściśle określonych terminach,

cy i jej fundamenty znajdują się w

ny był proboszcz katedry ks. Tadeos

mianowicie czerwiec – październik

opłakanym stanie. Andrzej Kazberuk

Geworgian i przedstawiciel Ormian

2012 roku”.

powiedział, że bez remontu budynku

lwowskich Wardkes Arzumanian.

Nadal również nierozwiązane

nie ma mowy o montażu kaplicy na

Paweł Baranowski zaznaczył, że

problemy z zawilgoceniem podziemi

stare miejsce. Za remont budynku

już 15 lipca zespół konserwatorów

katedry. Istnieją kontrowersje związa-

i jego wykonanie odpowiada Lwow-

planuje rozpocząć dalsze prace przy

ne z wyborem systemu ogrzewania

ska Rada Miejska. Dopiero 15 maja

freskach Jana Henryka Rosena.

świątyni. O tych i innych sprawach

rozpoczęto ustawianie rusztowań.

„Nie ma żadnych problemów, jak

mówił ks. proboszcz Jan Nikiel. Po-

Czy uda się wszystkie prace remonto-

również i niespodzianek. Wszystko

szukuje on różnych możliwości po-

we wykonać w 2012 roku – to pytanie

idzie według uzgodnionych planów,

zyskania specjalistów i środków na

pozostaje na razie bez odpowiedzi.

– powiedział Baranowski. – Mamy

ten cel. Projekt ogrzewania będzie

Harmonogram prac remontowych

od lat zgrany polsko-ukraiński ze-

robiony w Przemyślu. Dr Stanisław

i tak jest już mocno przekroczony.

spół konserwatorów. Wszyscy z

Kaczmarczyk wykonał na zlecenie

Co do samego drewnianego ołtarza,

niecierpliwością oczekują na rozpo-

MKiDN ekspertyzę zawilgocenia fun-

to wszystkie prace konserwatorskie

częcie prac. W 2012 roku dokoń-

damentów i murów.

powinny zostać zakończone do po-

czymy konserwację malowideł łuku

Komisja omówiła również plany

łowy lipca 2012 roku. Rewaloryzacji

zachodniego i wejdziemy do nawy

konserwacji malowideł ściennych

poddano też trzy epitafia rodziny

północnej. Trzymamy się tej samej

na klatce schodowej Pałacu Arcybi-

Augustynowiczów. Trzeba je również

technologii. W tym roku uda nam

skupiego oraz drugi, końcowy etap

zainstalować na elewacji tegoż bu-

się poddać konserwacji fragment

prac przy osuszaniu fundamentów

dynku.

Andrzej Kazberuk i proboszcz katedry ormiańskiej ks. Ta-

malowideł przy wejściu na północny

dawnej kaplicy seminaryjnej przy

Kazberuk oświadczył, że „nie

deos Geworgian

dziedziniec”. Komisja w najbliższym

kościele Matki Boskiej Gromnicz-

rozpoczniemy montażu kaplicy i epi-

tych części była poddana osobno

czasie ma też przyjąć koncepcję

zapoznał zebranych z tokiem prac

nej. Dopiero po zakończeniu tych

tafiów dopóki nie będzie skończony

konserwacji, a również w odpowied-

dalszych prac konserwatorskich w

konserwatorskich przy samym ołta-

pracochłonnych prac można będzie

remont budynku. Najpierw remont

nich miejscach wznowiono polichro-

katedrze ormiańskiej. Sprawa w tym,

rzu. Prace trwają trzeci rok z rzędu

przystąpić do konserwacji cennej

– później montaż”. Przedstawiciel

mię. W muzeach lwowskich odnale-

że cztery lata temu, gdy rozpoczęto,

i widoczne są już wyniki bardzo pre-

polichromii Jana Henryka Rosena w

MKiDN Michał Michalski podsumo-

ziono dwie figury, ale bez głów. Oby-

najbardziej zniszczonymi i potrzebu-

cyzyjnego podejścia konserwatorów

tej kaplicy.

wał: „Trzeba zrobić wszystko, co

dwie figury odnowiono, ratując starą

jącymi natychmiastowej konserwacji

do swego trudnego zadania. Ołtarz

jest możliwe, żeby ten remont kon-

kg

polichromię. Teraz artyści dorabiają

były freski na ścianie południowej i na

rozebrano na 250 części. Każda z

sekwentnie zakończyć”.

Poezja haliny Poświatowskiej w przekładzie Wołodymyra harmatiuka

не ваблю пташиним голосом

випорпувати коріння поцілунків

bez imienia

poprzez budzenie ptaków

poprzez chłód

не квітну кольором

наче коріння трав

ziemia rozkwita

ostrożnie żeby nie obudzić domów

poprzez sztywność ścięgien

ні запахом

++

które senne

poprzez mrok

відколи птахи втекли з моїх снів

po schodach

uparcie

не лину крізь листя

odkąd ptaki odfrunęły z moich snów

і згасли зорі

unosząc w dłoni stukot obcasów

rozgarniajac kwitnącą ziemię

незворушно дивлюся

i gwiazdy zgasły

не знаю як назвати

odchodzę

odgrzebać kłącze pocałunków/

в згасле обличчя ночі

nie wiem jak nazwać

страх і смерть і кохання

nie wabię ptasim głosem

jak kłącze traw

померлого навчити любові

strach śmierć i miłość

przyglądam się dłoniom

оглядаю долоні

ani kolorem nie kwitnę

торкнутися губами

bezradne

безпорадні обіймають одна одну

ani zapachem

крізь пробудження птаства

його поснулих губ

oplatają jedna drugą

мовчать уста мої

nie wieję poprzez liście

обережно аби не прокинулись

крізь холод

i moje usta milczą

безіменне

nieruchomo patrzę

сонні будинки

крізь затверділі шви

bezimienne

виростає наді мною небо

w zgasłą twarz nocy

сходами

крізь морок

wyrasta nade mną niebo

і чимраз ближча безіменна

umarłego nauczyć miłości

несучи у долонях стук каблуків

уперто

i coraz bliższa

розцвітає земля

poruszyć ustami jego usta śpiące

відходжу

роздирати квітучу землю