11

www.kuriergalicyjski.com * Kurier galicyjski * 17–30 lipca 2012 nr 13 (161)

Obchody 400-lecia

Skromna uroczystość

na Wzgórzach Wuleckich obrazu Matki Bożej

Rudeckiej

4 lipca 2012 roku minęła kolejna tragiczna rocznica mordu profesorów

Polskich na Wzgórzach Wuleckich. W tym dniu przy pomniku pomordo-

„Życie nasze jest za krótkie, aby się coś takiego powtó-

wanych zebrała się spora grupa lwowskich Polaków, żeby oddać hołd

rzyło” – zauważył 2 lipca proboszcz rudecki ks. Gerard

Liryk podczas zakończenia uroczystych obchodów

tym, którzy zginęli tylko dla tego, że byli kwiatem inteligencji polskiej.

400-lecia cudownego obrazu Matki Bożej Rudeckiej

Wśród zebranych wszyscy znajomi, w większości ludzie starsi.

w kościele parafialnym w Rudkach koło Sambora.

Była cisza i zaduma. Myślałem też o

JURIJ SMIRNOW

KONSTANTY CZAWAGA

ludziach, którzy walczyli o ten krzyż

tekst i zdjęcia

tekst i zdjęcia

i o tych z nich, którzy nie mogli dziś

przyjść, patrzyłem na staruszka z

Przybyli, przedstawiciele Polskie-

Poinformował, że przez trzy lata

laską, który przyjechał taksówką, bo

go Towarzystwa Opieki nad Grobami

trwały przygotowania parafian do tego

nogi jemu służą już źle. Wydał nie-

Wojskowymi, Towarzystwa Kultury

jubileuszu. Wspomniał, że kiedyś pa-

małą sumę ze swojej emerytury na tą

Polskiej Ziemi Lwowskiej, Uniwersy-

rafia należała do diecezji przemyskiej.

taksówkę, ale chciał być w tym dniu

tetu Trzeciego Wieku, rzymsko-kato-

Dlatego przyjeżdżały pielgrzymki do

obok tego pomnika.

lickich parafii lwowskich, stypendyści

Matki Bożej Rudeckiej z obecnych

Konsul Marian Orlikowski po-

Klubu „Semper Polonia”, Towarzy-

diecezji sandomierskiej, rzeszowskiej

wiedział tylko kilka słów, skromnych,

stwa Polaków „Orzeł Biały”. Ale w

i przemyskiej, jak również z archidie-

bez patosu. Było to jak najbardziej na

pierwszej kolejności ludzie ci (około

cezji lwowskiej oraz innych terenów.

miejscu. „Spotkaliśmy się w naszym

100 osób) przyszli z potrzeby serca

Ks. Gerard Liryk serdecznie

polskim gronie w chwili zadumy, za-

i głębokiego przywiązania do rodzi-

przywitał wszystkich pielgrzymów

myślenia o tym co tu przez laty się

mej tradycji. Ta ciągle żywa łączność

z Ukrainy i Polski, jak również ducho-

wydarzyło. W naszym dzisiejszym

z tymi, którzy zginęli na Wzgórzach

wieństwo i wiernych z rudeckich pa-

zebraniu nie ma żadnych podtekstów

Wuleckich wynika z faktu, iż ludzie ci

rafii greckokatolickiej i prawosławnej,

politycznych, tylko potrzeba serca

zginęli również za nas. Zginęli dlate-

którzy w procesji przyszli do sanktu-

czuć się Polakiem”.

go, że byli Polakami.

arium Matki Bożej Rudeckiej. „Niech

Metropolita lwowski Mieczy-

Ojciec Władysław Lizun odprawił

Intuicyjnie postanowiono prze-

to będzie wyraz hołdu Matce Bożej

sław Mokrzycki

krótką modlitwę za duszę tych, któ-

prowadzić ceremonię nie obok nowe-

i Panu Bogu, że Bóg nas jednoczy,

rzy zginęli. W śpiewach pomagał mu

go pomnika, ale przy starym krzyżu z

mordowanych przez nazistów w

Edward Kuc. Przy krzyżu stała hono-

nazwiskami pomordowanych.

1941 roku”. Nie trudno zauważyć, że

rowa warta harcerzy polskich. Ojciec

Byli z nami księża na czele z oj-

słowo „polskich profesorów” w tym

Władysław Lizun powiedział: „Praw-

cem Władysławem Lizunem, kapela-

napisie nie jest znów obecne. Nie

da człowieka wyzwala, prawda czło-

nem Polskiego Towarzystwa Opieki

jest to sprawa ambicji, lecz tylko na-

wieka też zniewala. W tym miejscu

nad grobami wojskowymi.

świetlenia tego faktu, ze profesoro-

i nie tylko w nim mamy przebaczać.

W tym, że na miejsce uroczysto-

wie zginęli dlatego, że byli Polakami

Mamy od nowa budować społeczeń-

ści wybrano miejsce pod starym po-

a sama akcja niemieckich oprawców

stwo cywilizacji i miłości. Innego wyj-

mnikiem nie ma nic dziwnego. Wielu

nie była pojedynczym wypadkiem,

ścia dla ludzkości nie ma”.

zebranych budowało ten skromny

lecz częścią planu wyniszczenia pol-

Następnie obecni w milczeniu

pomnik, walczyło o prawo by ustawić

skiej inteligencji, elity narodu polskie-

złożyli kwiaty i wieńce. Ale długo

w tym miejscu krzyż i tablicę z polski-

go, planu degradacji tego narodu. I to

jeszcze nikt nie śpieszył się do swo-

mi napisami. W tej chwili zadumy po-

Kościół w Rudkach

wierzy. Tu odczuwało się obecność

że Matka Boża nas gromadzi – za-

Boga, który udzielał swojej mocy”. –

znaczył proboszcz.

Stoimy przed tym obrazem, modlimy

Uroczystości przewodniczył me-

się i ufamy, że jeszcze wiele pokoleń

tropolita lwowski arcybiskup Mieczy-

będzie tutaj przychodzić i prosić Ją o

sław Mokrzycki. W koncelebrze był

pomoc – powiedział arcybiskup Mie-

też biskup łucki Marcjan Trofimiak,

czysław Mokrzycki.

ks. infułat Józef Pawliczek. „Groma-

Pierwsza wzmianka o obrazie

dzimy się dziś w tym sanktuarium,

Matki Bożej z Rudek pochodzi z

aby podziękować Panu Bogu i Matce

1615 r. Wtedy Tatarzy napadli na

Najświętszej za Jej obecność przez

Podole. W miejscowości Żeleźnica

400 lat w tym cudownym obrazie –

w gruzach zniszczonej świątyni zna-

powiedział arcybiskup Mokrzycki.

leziono obraz Matki Bożej, który póź-

– Chcemy podziękować za wszelkie

niej Jerzy z Goraju Czuryło umieścił

łaski, jakie przez Jej orędownictwo

w kościele w Rudkach. 2 lipca 1921

otrzymywali tutaj klęczący przed Jej

r. koronacji obrazu dokonał św. bp

obrazem wierni”.

Józef Sebastian Pelczar. W 1946 r.

W homilii metropolita lwowski

Polacy wyjeżdżając z Rudek do Pol-

przypomniał, że u stóp Matki Bożej

ski wzięli ze sobą obraz Matki Bożej,

Rudeckiej modlili się m.in. polscy

właśnie było ważnym dla zebranych

ich spraw. Ludzie stali w grupkach,

myślałem też o tych ludziach, którzy

który przez wiele lat znajdował się w

monarchowie: Jan Kazimierz, Michał

pod starym krzyżem.

rozmawiali. Kto wie, kto z nas nie

inicjowali ustawienie krzyża i tablic.

kaplicy seminarium duchownego w

Korybut Wiśniowiecki i Jan III So-

Należy wspomnieć, iż oficjalna,

przyjdzie na kolejną uroczystość?

Kogo już nie ma z nami, a kto jest tak

Przemyślu. Potem od 1968 r. znaj-

bieski, składając tu swoje królewski

można powiedzieć, uroczystość od-

Na zakończenie tylko jedna sen-

chory, że w tym roku nie miał fizycz-

dował się w kościele w Jasieniu,

wota. „Zagubiony człowiek w obra-

była się dzień wcześniej, zorganizo-

tencja. Nie trzeba z tego tragicznego

nej możliwości przyjść na Wzgórza.

skąd w 1992 r. został skradziony. W

zie znajduje punkt oparcia i ukoje-

wana przez Politechnikę Lwowską.

wydarzenia robić polityki, nawet przy

Telewizja już doniosła, że w

czasach komunistycznych w koście-

nie – mówił abp Mokrzycki. – Takim

Były władze miejskie i obwodowe,

okazji otwarcia okazałych pomników.

przeddzień ustawiono nową tabli-

le w Rudlach znajdował się maga-

obrazem w świecie współczesnym

orkiestra, przedstawiciele Politechni-

Nie trzeba starać się o przepisywanie

cę z napisem. Oczywiście wszyscy

zyn. W jej podziemiach spoczywają

może być stara fotografia rodzinna.

ki Wrocławskiej z rektorem na czele.

historii. Było tak, a nie inaczej i zwy-

chcieli zobaczyć gdzie ona jest i jak

doczesne szczątki polskiego drama-

Kiedy na nią patrzymy, budzą się

Na „oficjalną” uroczystość nie przybył

kłe ludzie o tym wiedzą i pamiętają.

wygląda. Okazało się, że usytuowana

turga Aleksandra Fredry. Od 1995

wspomnienia, które przenoszą nas

jednak osobiście konsul generalny

Trzeba umieć, jak mówił o. Lizun,

jest w pół drogi od starego pomnika

r. w Rudkach znajduje się wierna

i aktualizują minioną przeszłość, do-

RP we Lwowie delegując tam swego

przebaczać i trzeba umieć nawrócić

do nowego i wykonana jest w kształ-

kopia obrazu Matki Bożej, którą w

brze nam znaną. W Rudkach mamy

zastępcę.

się. Jest to bardzo trudna sprawa, ale

cie marmurowej tablicy z napisami

lipcu 1996 r. metropolita lwowski

taką rodzinną fotografię. Oto współ-

Powiem szczerze, że w moim

bez niej nie ma prawdy.

w językach polskim, ukraińskim

kard. Marian Jaworski przyozdobił

istnieją zespolone w jedność czynni-

osobistym odczuciu, to skromne

Każdy człowiek z osobna, jak

i angielskim. Jeżeli już być do

koronami. Kult Matki Bożej Rudec-

ki religijne i patriotyczne. Tu zawsze

zebranie od lat znajomych mi ludzi

i również całe społeczeństwo nie

końca dokładnym – pierwszy napis

kiej stale się rozwija. W 2003 r. arcy-

odnajdywano pewność i oparcie. W

było znacznie ważniejsze, serdecz-

może żyć w kłamstwie, nieprawdzie

umieszczono w języku ukraińskim,

biskup lwowski podniósł kościół do

chwilach trudnych z obrazu szła moc

niejsze i prawdziwsze. Nie było

czy półprawdzie.

niżej polski i angielski. Napis brzmi:

godności sanktuarium.

i wierzył w nią nawet ten, co w nic nie

przemówień, efektownych gestów.

„Pomnik profesorów lwowskich za-

kg