27

www.kuriergalicyjski.com * kurier Galicyjski * 13–26 kwietnia 2012 nr 7 (155)

humor

spowodowały nieufność, atmosferę

wzmocnienie pracy nad ochroną

lotniska, sprawdzając, czy ma pełny

dwa samoloty treningowe Jak-18 z

podejrzliwości i donosicielstwa wśród

jednostek WP przed rozkładową

zbiornik paliwa. Wystartowali jednak

lotniska w Ułęży i przeleciawszy bez

składu osobowego (…) rozbijały jed-

działalnością ze strony wrogich

we dwóch, bo Pallus zrezygnował

przeszkód nad południową częścią

żydowski

ność kolektywu. Rozkaz wskazywał

ośrodków i elementów z zewnątrz.

w ostatniej chwili. Skierowali się na

Polski oraz Czechosłowacją, wylą-

północ, lecieli zupełnie na oślep, bez

na bezcelowość metod stosowa-

dowali na dwóch prowizorycznych

Polecono też wojewódzkim organom

mapy i planu ucieczki, który przez nie-

nych w środowisku pilotów przez or-

lotniskach w niewielkiej odległości

bezpieczeństwa, aby kandydatów do

Właściwy człowiek

uwagę stracili przy starcie. W ciemno-

gany kontrwywiadu (inwigilacja, śle-

od Wiednia.

oficerskich szkół lotniczych spraw-

Pan Nachman jest właścicielem

ściach nocy kierowali się tylko światła-

dzenie osób kontaktujących się z pi-

Godna podziwu była ich umie-

dzać tak, jak kandydatów do pracy w

dobrze prosperującego banku, ale

mi większych miast i osiedli. Nad ra-

lotami, kontrola korespondencji itp.)

jętność nocnego pilotażu, ale sąd

Urzędzie Bezpieczeństwa.

nie ma szczęścia do kasjerów. Co

i kończył się zaleceniem: Rozkazuję

nem przelecieli nad dużą rzeką, którą

wojskowy nie potraktował tego jako

Oba te rozkazy, zaostrzające

który dostanie w ręce większą sumę

(…) wzmóc pracę agenturalną na

wzięli za Odrę, i myśląc, że zboczyli z

wyczynu sportowego: podchorążych

„opiekę agenturalną” nad pilotami

pieniędzy, to natychmiast wyrywa

odcinku wykrywania faktów zdrady

do Ameryki. Któregoś dnia pan Na-

kursu, zdecydowali się lecieć jeszcze

skazano na śmierć.

i kandydatami na pilotów do granic

chman jest zaproszony na zabawę

Ojczyzny i zapobiegania im, jednak

bardziej na zachód, do RFN. Zaczęło

Drogą powietrzna próbowali opu-

wynaturzenia, wywołały w pułkach

kupców. Jakiś człowiek, kasjer z

nie przez masowe werbunki, lecz

się jednak kończyć paliwo i musieli

ścić Polskę nie tylko zawodowi piloci.

lotniczych i wśród podchorążych takie

zawodu, opowiada, że przybył nie-

drogą organizacji głębokiej agentu-

lądować w polu, na skraju wsi, jak się

Dwóch uczniów z Piotrkowa Trybu-

napięcia personalne, że – jako przy-

dawno z Ameryki i że okręt, którym

ralnej pracy i stosowania celowych

później okazało – koło Kościerzyny.

nalskiego, Tomasz Mądry i Wiesław

noszące więcej szkody niż pożytku

płynął, przebył straszliwą burzę.

organizacyjnych przedsięwzięć.

Wylądowali nadzwyczaj sprawnie, co

Magiera, w 1962 roku podjęło szaloną

– zostały w marcu 1955 r. uchylone,

Powiadam wam – słyszy pan

stwierdził sprowadzony tam później

Jednakże ani „głęboka agen-

próbę ucieczki samolotem treningo-

a w gruncie rzeczy przekształcone

Nachman – coś okropnego, co się

rzeczoznawca lotniczy. Gdy niedoszli

turalna działalność”, ani „celowe

wym. Nie umieli prawie latać – jeden

w inną formę inwigilacji i nadzoru.

na tym statku działo. Przysięgłem na

uciekinierzy zorientowali się po roz-

przedsięwzięcia” nie zapobiegły ko-

z nich ukończył tylko kurs szybowco-

Fakty masowych werbunków wśród

wszystko, że już nigdy, za żadne mi-

mowie z mieszkańcami, że są nadal

lejnym ucieczkom. Trzy lata później,

wy i spadochronowy. Wykorzystali

pilotów w celu zapobieżenia zdradzie

liony, nie wsiądę na statek.

w kraju, postanowili szybko wrócić

w 1956 r. w nocy z 27 na 28 lipca,

sytuację miejscowego aeroklubu,

ojczyzny – stwierdzał szef Głównego

Pan Nachman nie namyśla się

autostopem do Piotrkowa. Sprawa

czterej elewi: Lech Szachogłucho-

że samoloty parkowały na otwartej

Zarządu Informacji w rozkazie podsu-

długo. Już jest przy opowiadającym

może nie wyszłaby wcale na jaw,

wicz, Eugeniusz Dębski, Bogdan

przestrzeni i były słabo strzeżone.

mowującym wyniki działalności agen-

i mówi do niego:

turalnej w wojskach lotniczych – nie

gdyby nie zeznania Pallusa, którego

Biskupski i Karol Kruk, z 6. Eskadry

Z pomocą jeszcze jednego kolegi,

- Czy pan przypadkiem nie chciał-

przyczyniły się do zwalczania wrogiej

milicja przypadkiem zatrzymała w

Szkolnej w Dęblinie (notabene wszy-

Andrzeja Pallusa, odholowali po

by przyjąć u mnie posady kasjera?

działalności, lecz wręcz odwrotnie,

zupełnie innej sprawie. W listopadzie

scy członkowie partii) uprowadzili

kolejnych próbach samolot na skraj

1962 roku zostali skazani na dwa lata

Wybrał

i półtora roku więzienia.

Do teatru „Coloseum” we Lwo-

W kolejnych latach – od 1970 po

wie, przy ulicy Słonecznej, wybrał się

przyjezdny Żyd z Buczacza. Podcho-

1982 rok, miało miejsce 14 udanych

dzi do kasy i kłania się kasjerce.

i 20 nieudanych ucieczek i porwań

- Ile się płaci?

samolotów LOT.

- To zależy od tego, gdzie pan

Lotnicy nie byli jedynymi polskimi

chce siedzieć. Loża kosztuje dwa-

żołnierzami, którzy szukali możliwo-

dzieścia złotych, fotel na parterze

ści wyrwania się z „objęć” sowietów.

– pięć złotych, dalszy – cztery złote,

Z innych rodzajów wojsk również

krzesło – trzy złote, fotel balkonowy

nasiliły się ucieczki na Zachód. Ale o

– dwa złote, galeria – jeden złoty, a

tym następnym razem.

Jak-18

program kosztuje dwadzieścia groszy

– szczegółowo informuje kasjerka.

Przybysz z Buczacza po chwili

Czasy się zmieniają

namysłu powiada:

bOHdAN ŁYP tekst

- Proszę, tu dwadzieścia groszy,

www.cosmeticandhouse-

ja pójdę na program.

holdmuseum.com,

www.giodo.gov.pl ilustracje

Kupieckie podejście

Jak było w czasie mojej młodości (1930–1950)

Do pana Markusa, który jest wła-

Pranie

ścicielem pierwszorzędnego handlu

Jak jest w czasie mojej starości (2000–201.?)

Pranie było wydarzeniem cy-

i czterech córek na wydaniu, przy-

klicznym, urządzanym co miesiąc.

chodzi młody doktor praw i prosi o

W przeddzień, ze strychu była

że jest najlepszym dowodem ge-

rękę najstarszej córki. Pan Markus,

przynoszona balia, tarka, kocioł do

niuszu ludzkiego. Co mi tam stacja

znany także ze swego roztargnienia,

powiada:

gotowania, wyżymaczka i wiadra.

kosmiczna na orbicie! Niezawodna

- Dobrze. Bierz pan ją, jak pan

Gdy rano przyszła praczka, cały ten

pralka automatyczna w domu, uru-

chcesz, ale zwracam panu uwagę,

sprzęt rozstawiała w kuchni. Pod pły-

chamiana kiedy mam ochotę, za-

że wymiana towaru jest dozwolona

tą trzonu kuchennego trzaskał ogień.

miast comiesięcznego prania przez

tylko w ciągu pierwszych ośmiu dni

Na podłodze piętrzył się stos bielizny

najętą praczkę, to jest prawdziwy

od dokonania transakcji...

przeznaczonej do prania. Sztaba

sukces techniki!

mydła Schichta z „jeleniem” leżała

Podarunek

na stole. Start prania następował gdy

Personalia

Stary żebrak żydowski (we Lwo-

tata wyszedł do biura, a ja do szkoły.

Ludzie od pokoleń byli zako-

wie mawiano – miaukotnik) powraca

Po moim powrocie zwykle praczka

rzenieni w swojej okolicy i dbali o

do swego domu na Żółkiewskiej po

już jadła obiad. Dla kurażu, życzyła

opinię dotyczącą swego nazwiska.

odbyciu kolejnej wędrówki po Galicji.

sobie też kieliszek wódki. Po miesz-

Było ono osobistym logo, którym fir-

Opowiada żonie, gdzie był, u kogo

kaniu rozchodziły się opary powstałe

mowano swą rzetelność. Przykłady

żebrał, ile u kogo dostał i cieszy się,

przy gotowaniu bielizny w ocynkowa-

dawali: Cegielski (maszyny), Fuchs

że ma już za co żyć co najmniej przez

nym kotle. Pod wieczór odbywało się

(cukierki), Puls (woda kolońska),

najbliższe pół roku.

a na drzwiach mieszkania umiesz-

może nawet zaprowadzić do sądu.

wieszanie bielizny na strychu. Moim

Norblin (platery), Kamiński (łóżka),

Nagle uderza się ręką w czoło.

czano swoje wizytówki. Zarząd

Znajoma telefonowała do naszego

zadaniem było podawanie kolejnych

Ulrych (nasiona) itd. Nie robiono ta-

- Co ci jest? – pyta niespokojnie

miasta prowadził biuro udzielające

poprzedniego mieszkania, pytając

sztuk do wieszania na sznurach, od-

jemnicy, kto i gdzie pracuje, jaki ma

żona.

informacji o adresach mieszkańców

o aktualny telefon. Nowy lokator

noszenie miednic itp. Pranie zajmo-

zawód, bo i nie było ku temu powo-

- Ajajaj! – rozpacza żebrak.

miasta. W książce telefonicznej po-

znający numer, odmówił podania go

- Co ci się stało? Mówże wresz-

wało cały dzień.

dów. Na klatce schodowej był spis lo-

cie!

dawano nazwisko, imię i dokładny

tłumacząc, że nie wie czy my tego so-

Pranie? Co za problem? Wy-

katorów z ich nazwiskami i imionami,

- Oj, dopiero teraz sobie przypo-

adres. Dzięki temu można było ła-

bie życzymy. Ludzie! Czy wy rozum

starczy kilka prostych czynności

mniałem, że nie wstąpiłem do tego

two odnaleźć poszukiwaną osobę.

straciliście! Po co ta konspiracja? Mój

jak: załadowanie bielizny, wsypanie

bogacza Gartenberga, od którego

Wyjątek stanowili ludzie mający

dobrze wychowany kolega przedsta-

proszku, otwarcie zaworu, naciśnie-

co roku dostawałem dziesięć koron.

coś na sumieniu i podszywający się

wił komuś swoją nową pracownicę,

cie klawiszy i proces rusza. Auto-

- Nic szkodzi – powiada uspoko-

pod obce nazwiska. Oczywiście,

mówiąc: „panna Elżbieta Dudkówna”.

mat działa dobierając wodę kiedy

jona żona. – I tak przyniosłeś sporo

w czasie okupacji i prześladowań

Kobieta oburzyła się i wygarnęła:

trzeba i sam ją podgrzewa. Potem

pieniędzy, podaruj mu te dziesięć

powojennych, zdarzały się takie

„Jestem Ela Dudek i nic nikomu do

płucze i odwirowuje, no i wszystko

koron.

przypadki, ale z usprawiedliwionych

mojego stanu cywilnego!” Jeżeli tego

już gotowe. Tylko trzeba rozwiesić

- Podaruj! Podaruj! – woła z obu-

przyczyn.

wymaga obecna poprawność, to w

w łazience lub na suszarce. Mamy

rzeniem żebrak. A mnie kto daruje!

Teraz szerzy się mania „ochrony

podręcznikach literatury trzeba zmie-

pralkę, która bez naprawy, bez czyn-

danych osobowych”. Na klatce scho-

nić: Rodziewiczównę na Rodziewicz,

ności konserwacyjnych, już od 16 lat

źródło:

dowej nie ma spisu lokatorów, a na

Mniszkównę na Mniszek itd., a po-

pierze bardzo starannie, a w dodatku

JANuSZ WASYlKOWSKI,

drzwiach jest tylko numer mieszka-

tem skwitować góralskim powiedzon-

nie potrzebuje obiadu z kieliszkiem

Obyś żył w ciekawych

nia. Wszelkie dane personalne sta-

kiem: „Phi..., tys piknie!”.

wódki. Podziwiam i w pełni doceniam

czasach,

nowią tajemnicę, której naruszenie

to wspaniałe urządzenie, uważając,

kg

Warszawa 1991