26

nr 15­16 (379­380) | 31.08 ­16.09.2021

Okruchy historii

www.kuriergalicyjski.com

Ks. Wojciech Olszowski

Biskup spelnia w strukturze

sufragana lwowskiego część

i życiu Kościola katolickiego

kleryków niemal do ostatnich

ważną rolę. Jego funkcja

dni przed wybuchem wojny.

jest glęboko osadzona

A 8 lipca 1939 r. odwiedzil ich

w tradycji Kościola

tam prymas Polski August kar-

i zawsze budzi zrozumiale

dynal Hlond wraz z ks. abp. Bo-

zainteresowanie ze strony

leslawem Twardowskim, me-

czynników duchownych, jak

tropolitą lwowskim, udającymi

i świeckich. Osoba biskupa

się do pobliskiego Jazlowca na

ma niemaly wplyw na sposób

koronację laskami slynącego

odbierania rzeczywistości

posągu Matki Bożej Jazlowiec-

przez wiernych, a poprzez to

kiej w klasztorze ss. niepokala-

na ksztaltowanie poglądów

nek, która odbyla się nazajutrz,

spolecznych na danym terenie.

w niedzielę 9 lipca.

Abp Twardowski docenia-

jąc powagę sytuacji politycznej

PETRO HAWRYLYSZYN

N

kraju i zagrożenia Kościola, po-

ic więc dziwnego, że wla-

lecil wezwać w sierpniu 1939 r.

dze świeckie, w różnych

telegraficznie do seminarium

okresach historii, chcialy

wszystkich alumnów V kur-

zdobyć wplyw na to, kto otrzy-

su. 1 września 1939 r. zastal już

ma sakrę biskupią. I chociaż

wszystkich wezwanych w mu-

sprawa nominacji na to sta-

rach seminarium. Niepokoje byly

nowisko wydaje się być przy-

związane z dzialaniami wojen-

KOLO ODCZYTOWE ALUMNÓW SEM. DUCH. WE LWOWIE W 1937 R. W PIERWSZYM RZĘDZIE NA DOLE,

wilejem wladz kościelnych, to

nymi, ciągle alarmy lotnicze,

DRUGI OD PRAWEJ SIEDZI ALUMN WOJCIECH OLSZOWSKI

nie brakuje przykladów in-

bombardowania miasta, naplyw

gerowania wladz świeckich

rozpoczynal posilki modlitwą,

lwowskiej pochodzących z róż-

uciekinierów, którzy znaleź-

w przyznawanie tego tytulu.

nadawal ton calej rozmowie".

nych diecezji, szczególnie polu-

li schronienie w zabudowaniach

Ta ingerencja przybierala różny

Po ukończeniu miejscowej

dniowej Polski.

seminaryjnych, m.in. w poko-

charakter: od sprzeciwu wobec

szkoly powszechnej przeszedl

W październiku 1935 r. wi-

jach na I piętrze zamieszkala

osoby kandydata poprzez wy-

Wojciech do tamtejszego gim-

dzimy Wojciecha Olszowskiego

grupa kolejarzy ewakuowanych

raźny zakaz przyjęcia tej funk-

nazjum, które ukończyl egza-

w metropolitalnym seminarium

z Krakowa. Wszystko to wraz

cji, aż do wstrzymania nomi-

minem dojrzalości w 1935 r.

obrządku lacińskiego we Lwo-

z oblężeniem Lwowa przez wojska

nacji i niepowiadomienia o niej

Ogromny wplyw na ksztal-

wie. Nowe środowisko, o tak

hitlerowskie, a następnie z wy-

kandydata na biskupa.

towanie jego osobowości wy-

wspanialych i bogatych trady-

darzeniami związanymi z dniem

Należą do takich przykladów

warlo harcerstwo, w nieskażo-

cjach narodowych i religijnych,

17.09.1939 r. tworzylo wyjątkowo

również ciekawe fakty zwią-

nej i niewypaczonej formie. Od

nie moglo pozostać bez wplywu

dramatyczny nastrój, w którym

zane z osobą biskupa-nomi-

pierwszej klasy gimnazjalnej

na formację duchową, intelek-

kandydaci do kaplaństwa musieli

nata Wojciecha Olszowskiego,

należal do drużyny harcerskiej

tualną i kaplańską przyszlego

podjąć najważniejsze decyzje ży-

który pracowal w Stanislawo-

im.  Kazimierza  Pulaskiego,

duszpasterza. Lwów jest mia-

ciowe. Ks. abp Twardowski w po-

wie w latach 1946­1949. Ks.

a ideologię harcerską realizo-

stem licznych kościolów, nie-

rozumieniu z nowo mianowanym

W. Szetelnicki napisal książ-

wal konsekwentnie i twardo.

kiedy o wysokiej wartości ar-

rektorem ks. prof. Stanislawem

kę-wspomnienie ,,Ks. Wojciech

Bezpośrednio po maturze Woj-

tystycznej, bogatych pamiątek

Franklem zdecydowal przyśpie-

KS. WOJCIECH OLSZOWSKI,

Olszowski.  Biskup-nominat

ciech Olszowski oraz jego kolega

historycznych, licznych szkól

szyć udzielenie święceń kaplań-

BISKUP-NOMINAT

kijowski (1916­1972)", Roma,

z lawy szkolnej Onufry Stankie-

i uczelni, uniwersytetu Jana

skich alumnom V roku. Udzie-

1981. Przedstawione ilustracje

wicz zglosili się do seminarium

W takich wypadkach mlo-

Kazimierza, Politechniki, Za-

lil ich ks. bp Eugeniusz Baziak

pochodzą z tej książki.

duchownego w Krakowie, lecz

dzi absolwenci kierowali się do

kladu Narodowego im. Ossoliń-

o godz. 4 rano 20 września 1939 r.

Miejscem, w którym przy-

nie zostali przyjęci z powodu

diecezji kresowych, zwlaszcza

skich, kilku muzeów, teatrów,

przy zaciemnionych oknach ko-

szedl na świat, wyrósl i wycho-

nadmiaru kandydatów. Podob-

do lwowskiej i luckiej. Podob-

opery, Panoramy Raclawickiej

ściola seminaryjnego.

wywal się ks. Wojciech Stani-

ne sytuacje mialy miejsce w la-

ny proces zachodzil również

i innych instytucji kultural-

Ks. W. Olszowski, wraz z po-

slaw Olszowski byl Żywiec,

tach poprzedzających II wojnę

przed I wojną światową, o czym

nych ­ wszystko to skladalo się

zostalymi alumnami, otrzymal

polożony wśród Beskidu Ba-

światową w innych diecezjach,

świadczą życiorysy wielu wy-

na specyficzny klimat, opiewa-

święcenia kaplańskie. Po zloże-

biogórskiego, na rozgalęzieniu

np. tarnowskiej i przemyskiej.

bitnych kaplanów archidiecezji

ny przez poetów, literatów, ludzi

niu ostatnich egzaminów wio-

dróg wiodących do Krakowa,

kultury i sztuki. Lwów to też je-

sną 1940 r. ks. Olszowski zostal

na Śląsk i na Węgry. Katolicki

dyna w świecie siedziba trzech

skierowany w charakterze wi-

charakter nadają miastu ist-

metropolii katolickich: obrząd-

kariusza do Bolechowa k. Stry-

niejące tam do dziś cztery ko-

ku rzymskokatolickiego (laciń-

ja, gdzie przebywal do 1943 r.

ścioly i dwie kaplice.

skiego), obrządku greckokato-

Potem w latach 1943­1944 jako

Wojciech urodzil się 18

lickiego (unickiego) i obrządku

wikariusz przebywal w Buka-

marca 1916 r. jako bliźniak

ormiańsko-katolickiego.

czowcu i w Bursztynie k. Ro-

Aleksandra Józefa, syn miej-

Kandydaci do kaplaństwa

hatyna. Po 1944 r. zostal skie-

scowego stolarza Antonie-

archidiecezji lwowskiej ob-

rowany na wikariusza do Stryja

go i Antoniny Olszowskiej

rządku lacińskiego mieszka-

i Stanislawowa. Kiedy w 1945

z d. Rączka. Wychowywany

jąc w seminarium duchownym,

r. ustaly dzialania wojenne, ks.

w gronie licznej rzemieślniczej

będącym zakladem wycho-

Olszowski należal do nielicz-

rodziny, wzrastal w atmosferze

wawczym o charakterze za-

nych kaplanów, którzy po repa-

prostoty oraz szczerej i glębo-

mkniętym, odbywali studia

triacji nie wyjechali do Polski,

kiej religijności. Ta na wskroś

filozoficzno-teologiczne

na

lecz pozostali na terenie archi-

katolicka atmosfera cechowala

Wydziale Teologicznym Uni-

diecezji lwowskiej. Jak przy-

ten dom nawet po stracie ro-

wersytetu  Jana  Kazimierza

puszcza historyk Marian Sko-

dziców. Ojciec zmarl w dzie-

ufundowanego  20  stycznia

wyra, który zbadal dokumenty

ciństwie Wojciecha, matkę zaś

1661 r. W roku 1935 uniwersy-

z tego okresu, najprawdopodob-

stracil w jesieni 1935 r., będąc

tet tworzyly wydzialy: teologii,

niej bezpośrednio po wyjeździe

już studentem I roku teolo-

prawa, lekarski, humanistyczny

3 czerwca 1946 roku ze Stani-

gii. Po latach kolega kursowy

i matematyczno-przyrodniczy.

slawowa ostatniego proboszcza

ks. Wojciecha, wspominając

Letnie wakacje 1939 r. byly

ks. Kazimierza Bilczewskiego

pierwszy pobyt w domu Ol-

dniami niepewności i wielkie-

(1885­1970), ks. Olszowski pod-

szowskich w 1936 r., napisze:

go zatroskania. Grupa alumnów

jąl opiekę nad tutejszą kilkuse-

,,Uderzala bardzo mila, życz-

lwowskiego seminarium spę-

tosobową wspólnotą katolicką

liwa atmosfera w domu rodzin-

dzala corocznie część waka-

i zamieszkal w tym mieście.

nym, milość i przywiązanie do

cji na wspólnym wypoczynku

Wladyslawa Dobosiewicz ze

siebie. Najstarszy, dziś nieży-

w seminaryjnym domu letnim

Stanislawowa tak wspomina

jący już brat Szczepan zastępo-

w Rzepińcach k. Buczacza. Tu-

ks. Olszowskiego:

wal zmarlego ojca. Siadal przy

taj też przebywala pod opieką

,,Ks. Olszowski udzielal mi

KOŚCIÓL SEMINARIUM DUCHOWNEGO OBRZĄDKU LACIŃSKIEGO

stole na pierwszym miejscu,

ks. bpa Eugeniusza Baziaka,

pierwszej Komunii w 1948

WE LWOWIE