27

Kurier Galicyjski * 2 – 16 listopada 2009

cesarz franciszek j zef List do redakcji

Szanowna Redakcjo! Jestem radnym dzielnicy Ochota oraz kierownikiem Działu Ar-

i doczekaŁ się noWeGo

chiwum Muzeum Powstania Warszawskiego regularnie czytającym „Kurier Galicyjski”.

W Muzeum prowadzimy szeroko zakrojoną akcję związaną z upamiętnieniem

Powstańców Warszawskich którzy zginęli w Powstaniu (Mur Pamięci) oraz dla tych

którzy przeżyli w formie powstającego „słownika biograficznego uczestników Po-

pomnika na ukrainie

wstania Warszawskiego”.

Zwracam sie z prośbą o zamieszczenie w Kurierze artykułu skierowanego do wszyst-

kich którzy mogą udzielić nam jakichkolwiek informacji o osobach uczestniczących w Po-

wstaniu. Prosimy i materiały biograficzne oraz zdjęcia w formie skanów lub kserokopii

gimnazjum ukraińskiego, założone-

Halina Pługator tekst

dokumentów i zdjęć. Oryginalne dokumenty skanujemy i odsyłamy.

go w czasach panowania cesarza.

zdjęcia archiwum

Mam nadzieję, że za pośrednictwem Państwa gazety uda nam się dotrzeć do

Pomnik cesarza Franciszka Józefa

rodzin lub tych którzy walczyli w powstaniu a jeszcze sie nie podzielili z nikim tymi

Jak poinformowano naszą redak-

I w Czerniowcach nie jest tęsknotą

wiadomościami. Pozwalam sobie dołączyć do pisma artykuł informujący o projekcie

cję w Radzie Miejskiej Czerniowiec,

za imperium, tylko uznaniem jego

„słownik biograficzny uczestników PW”

środki na wybudowanie pomnika

osiągnięć – powiedział Arsenij Jace-

Serdecznie pozdrawiam

przekazał pochodzący z Bukowiny

niuk. Wielka przeszłość historyczna

tymoteusz Pruchnik

Arsenij Jaceniuk, obecnie lider jed-

zawsze kształtuje wielką historyczną

sŁoWniki bioGraficzne

nej z najbardziej wpływowych sił po-

przyszłość. Zawsze było tak, że Ukra-

litycznych Ukrainy. Kamień węgielny

ina była częścią składową wielkich

Jaceniuk położył 4 października ub.

organizmów państwowych. Jestem

uczesTnik W poWsTania

roku, w trakcie obchodów 600-lecia

przekonany, że Ukraina stanie się

Czerniowiec.  W ceremonii odsło-

wkrótce inicjatorem nowego „zjedno-

WarszaWskieGo

nięcia pomnika uczestniczył Amba-

czenia wschodnioeuropejskiego” –

sador Nadzwyczajny i Pełnomocny

powiedział fundator pomnika.

Austrii na Ukrainie Joseph Marcus

Autorzy pomnika, Wołodymyr Cy-

AK. Do kategorii czynnych uczestników

Katarzyna utraCKa

Wuketycz.

saryk oraz Serhij Iwanow mówili, że

Powstania zaliczone zostaną również te

tymotEuSz PruCHniK

dołożyli wielu starań, aby wykonać

osoby, które wykonywały prace dla woj-

Literatura Powstania Warszawskie-

skowych lub cywilnych władz powstań-

dobrą pracę dla ładnego miasta, ja-

go jest olbrzymia. Dotyczy ona różnych

czych (członkowie służb pomocniczych,

kim są Czerniowce. Chcą oni, żeby

jego aspektów, począwszy od zagadnień

pracownicy i funkcjonariusze cywilnych

pomnik tu się niejako „zadomowił”,

strategiczno-operacyjnych, problemów

władz państwowych). Nie zaliczają się

by to miejsce tętniło życiem. Mają

politycznych, uwarunkowań międzynaro-

do nich mieszkańcy biorący doraźny

nadzieję, że mieszkańcy Czerniowiec

dowych, analizy militarnych działań Po-

udział np. przy budowie barykad.

będą się przy nim spotykali, obcowali

wstania, reakcji na Powstanie, poprzez

Wszelkie sprostowania i uzupełnie-

ze sobą i dobrze spędzali czas.

eksterminację ludności i Powstańców po

nia zostaną zamieszczone w ostatnim

zburzenie miasta. Mimo tak bogatej lite-

tomie, kończącym serię wydawniczą.

informacja „Kg”:

ratury wiele tematów czeka na bardziej

Znajdą się w nim również nierozszyfrowa-

obszerne zbadanie i opracowanie.

Franciszek Józef Pierwszy von

ne pseudonimy Powstańców z dodatko-

Współczesny badacz dziejów Po-

wymi danymi osobowymi, typu: data uro-

Habsburg, cesarz Austrii i król Wę-

wstania Warszawskiego wciąż musi

dzenia, imiona rodziców itp., jak również

gier, rządził przez 68 lat – od 1848

borykać się z błędami w identyfikacji

biogramy lotników niosących pomoc

do 1916 roku. W tym właśnie czasie

nazwisk i pseudonimów Powstańców.

walczącej Warszawie oraz „berlingow-

„Odsłonięcie pomnika cesarza

Czerniowce osiągnęły największy roz-

częły się rozwijać jako ośrodek kultu-

Dysponujemy wprawdzie licznymi mo-

ców” biorących udział w desantach na

Austro-Węgier Franciszka Józefa I

wój. Wybudowano kolej z tego miasta

ry narodowej, począwszy od otwarcia

nografiami poszczególnych jednostek

przyczółki warszawskie.

jest złożeniem daniny sprawiedliwo-

do Lwowa, elektrownię, puszczono w

uniwersytetu, kończąc na czterech

powstańczych, zawierającymi spisy

Biogramy, oprócz informacji o dzia-

ści historycznej, - powiedział fundator

ruch tramwaj elektryczny, wodociąg

szkołach z ukraińskim językiem na-

członków danego oddziału, ukazują się

łalności powstańczej, będą zawierać

pomnika, pan Jaceniuk. – Dokonano

i kanalizację. Została wybudowana

uczania, gazetach ukraińskich oraz

również różnego rodzaju słowniki bio-

dane dotyczące konspiracji i losów po

prawdziwej oceny wydarzeń histo-

katedra, Teatr Miejski, otwarto wiele

ogólnym  rozwoju  gospodarczym,

graficzne, brak jest wciąż jednak pełne-

Powstaniu (obozy jenieckie, koncentra-

go zestawienia uczestników Powstania.

rycznych na Bukowinie. Ukraina i

szkół. W roku 1875 został założony

społecznym oraz swobodzie działania

cyjne, represje komunistyczne). W miarę

Próbę taką podjęła Wielka Ilustrowana

możliwości będziemy starali się wzboga-

Bukowina były częścią imperium, w

Uniwersytet Czerniowiecki.

ruchów politycznych”.

Encyklopedia Powstania Warszawskie-

cić je o zdjęcia, tzw. główki.

okresie istnienia którego te ziemie

Nawiasem mówiąc, pomnik został

kG

go. W tomach 5. i 6. zebrano około 45

Z projektem tym pragniemy wyjść

dobrze się rozwijały. Czerniowce za-

postawiony naprzeciw pierwszego

tys. notek, zawierających skrócone dane

do ludzi, zaktywizować Powstańców i ich

biograficzne Powstańców. Niestety nie

rodziny. Na stronie internetowej MPW

obyło się bez usterek i powtórzeń.

(www.1944.pl) zamieściliśmy uszczegó-

rok poLskiej demokracji

Taki stan rzeczy stał się przyczy-

łowioną ankietę uczestnika Powstania

ną i inspiracją dla Muzeum Powstania

Warszawskiego, tzw. ankietę – biogram

Warszawskiego do opracowania możli-

(załącznik nr 1). Ważnym źródłem pozy-

wie pełnego zbioru biogramów uczest-

skania dokumentów i informacji będzie

ników Powstania Warszawskiego. Od

projekt Powstańcze Biogramy – interne-

2009 rok ogłoszono przez Senat

początku swej działalności Muzeum

towej encyklopedii poświeconej Powstań-

RP Rokiem Polskiej Demokracji. W

gromadziło wszelkie informacje i ma-

com, którą każdy będzie mógł redagować

teriały dotyczące Powstańców. Jednym

za pomocą łączy internetowych. Dzięki

tym roku upływa dwudziesta rocznica

z pierwszych projektów, realizowanych

temu będzie możliwość dotarcia do bez-

odrodzenia Senatu i pierwszych po

przez MPW, było zebranie nazwisk

cennych informacji, zdjęć i dokumentów

drugiej wojnie światowej wolnych, de-

poległych uczestników Powstania. Po

przechowywanych w domowych archi-

weryfikacji zostały one wyryte na Mu-

wach. Materiały te, po weryfikacji przez

mokratycznych wyborów do tej Izby.

rze Pamięci w Parku Wolności przy

historyków, uzupełnią dane na temat

„My nie zapominamy, że to głos

Muzeum. Dotychczas udało się zebrać

uczestników Powstania.

Polaków, którzy od Strajku Sierp-

około jedenaście tysięcy nazwisk, ich

W pełni zgromadzone i zweryfiko-

niowego i powstania „Solidarności”

lista jest stale uzupełniana.

wane biogramy pozwolą wypełnić wiele

Obecnie Muzeum prowadzi sze-

luk, jednocześnie sprostować pomyłki

wyraźnie i donośnie formułowali pro-

roko zakrojone kwerendy w archiwach

i nieścisłości zawarte w dotychczaso-

gram powrotu do europejskiej wspól-

krajowych i zagranicznych, celem opra-

wych pracach na temat Powstania. To

noty, zburzył mur dzielący Europę”,

cowania i wydania wielotomowej publi-

również próba ocalenia od zapomnienia

kacji, będącej pierwszym możliwie peł-

uczestników tego zrywu niepodległo-

– podkreśla się w Uchwale Senatu z

nym zbiorem biogramów uczestników

ściowego. Może wreszcie uda się ustalić

dnia 7 listopada 2008r. – „…Polskość,

Powstania, opartym na rzetelnym ma-

ich rzeczywistą liczbę. Notki biograficz-

polska kultura, obyczaje i historyczna

teriale źródłowym, takim jak: dokumen-

ne uzupełnione o dodatkowe dane typu:

ty archiwalne (m.in. listy PCK, wnioski

wykształcenie, zawód, działalność kon-

pamięć są nierozerwalnie złączone

awansowe i odznaczeniowe, rozkazy

spiracyjna, miejsce zamieszkania przed

z demokracją. Uważamy przeto, że

dzienne, oryginalne spisy oddziałowe,

wybuchem Powstania, losy po Powsta-

Rok Polskiej Demokracji powinien być

listy jenieckie), zweryfikowane doku-

niu itp., dostarczą ciekawego materiału

czasem umacniania naszych demo-

menty środowiskowe, ankiety osobowe

do prowadzenia różnego rodzaju badań

gromadzone przez MPW itp.

socjologicznych. Pozwoli to dostrzec

wicemarszałek Senatu rP pani Krystyna Bochenek wręcza

kratycznych tradycji oraz wartości”.

Publikacja składać się będzie z

istotne cechy tego zrywu narodowego,

dyplom-wyróżnienie Jerzemu Sokalskimu

W ramach Roku Polskiej Demokra-

dziesięciu lub dwunastu tomów, każdy

który był przecież swoistym fenomenem

cji Senat RP ogłosił konkurs Marszałka

po około 5 tysięcy haseł. Biogramy uło-

socjologicznym.

żone będą w porządku alfabetycznym.

codziennością. Autor napisał, że zwy-

wicieli Szwecji i Polski, zwycięzcą zo-

Senatu dla dziennikarzy polskich i

Pod względem organizacyjnym obejmie

wszelkie informacje o Po-

cięstwo polskiej demokracji natchnęło

stał także nasz kolega - dziennikarz z

polonijnych pt. „XX-lecie polskiej de-

wszystkich żołnierzy Okręgu Warszawa

wstańcach prosimy kierować

go do tego, by stać się dziennikarzem

Berdyczowa, oraz radny tego miasta

mokracji – moje życie zmieniło się,

AK (Obwody I-VIII), Komendy Głównej

na adres:

i Komendy Obszaru, którzy zgodnie z

i walczyć piórem o prawa człowieka –

- pan Jerzy Sokalski, współpracownik

bo Polska odzyskała wolność”. Prace

muzeum

rozkazem w okresie od 1 sierpnia do 2

Powstania warszawskiego

„o wolność słowa, wyznania, o zwrot

„Kuriera Galicyjskiego”. W protokole

konkursowe napłynęły z USA, Wielkiej

października 1944 roku przystąpili do

ul. grzybowska 79

świątyń”.

posiedzenia kapituły konkursu pod-

Brytanii, Polski, Szwecji, Ukrainy itd.

walki o Warszawę. Obejmie również żoł-

00-844 warszawa

Gratulujemy!

kreślono, że praca Jerzego Sokal-

We wrześniu br. w Senacie RP

nierzy wszystkich innych organizacji, za-

tel.: 0 22 539 79 36, 0 22 539

równo powiązanych z AK lub z Delega-

79 69; fax: 0 22 539 79 24

skiego „to materiał niezwykle optymi-

zostały wręczone nagrody dla lau-

redakcja

turą Rządu, jak i niezależnych (np. PKB,

e-mail: kutracka@1944.pl,

styczny, który pokazuje zalety polskiej

reatów konkursu. Z przyjemnością

KB, NSZ, AL, PAL, OW PPS), podległych

tpruchnik.1944.pl

demokracji i jej zderzenie z ukraińską

powiadamiamy, że oprócz przedsta-

taktycznie w czasie walki dowództwu

kG